Suriye'de Çatışmalar Yeniden Şiddetlenebilir

Son dönemde İdlib’deki gelişmelerle dikkatler, çatışmasızlık bölgesi olarak belirlenen bu bölgedeki dinamiklere çevrildi. Uluslararası İlişkiler Uzmanı Doç. Dr. İbrahim Arslan, son gelişmeleri değerlendirerek, Suriye krizinin geleceğine dair önemli ipuçları sundu.

HTŞ’nin Artan Etkisi ve Dış Destekler

Arslan, İdlib'deki çatışmaların, özellikle Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) liderliğindeki muhalif güçlerin etkisiyle yoğunlaştığını belirtti. 2011'de Nusra Cephesi adıyla kurulan HTŞ, 2016'da El Kaide ile bağlantısını kesmiş olsa da, ABD, İngiltere, Fransa ve İsrail gibi Batılı ülkeler tarafından dolaylı yoldan destekleniyor. Arslan, HTŞ'nin selefi anlayışa sahip radikal bir grup olmasına rağmen, son zamanlarda daha ılımlı bir görüntü vermeye çalıştığını ifade etti. Bu çelişkili yaklaşım, bölgedeki diğer aktörlerle olan ilişkilerini şekillendiriyor.

Suriye Milli Ordusu (SMO) ve Türkiye’nin Rolü

Suriye’deki muhalif güçlerden biri olan Suriye Milli Ordusu (SMO), HTŞ ile benzer hedeflere sahip. Türkiye'nin desteklediği SMO, halihazırda HTŞ ile birlikte hareket ediyor. Arslan, 27 Kasım 2024’te İdlib’den Halep’e doğru hareket eden bu güçlerin, rejime karşı daha fazla toprak kazandığını ve bölgedeki dengeleri değiştirdiğini söyledi. Bu durum, Suriye'nin geleceği için önemli bir dönüm noktası olabilir.

Bölgesel Güçlerin Durumu ve Yeni Stratejiler

Suriye hükümeti, Lübnan'daki Hizbullah'ın güç kaybetmesinin ardından, Halep’teki askeri varlığını İsrail’e karşı savunma amaçlı güneydeki bölgelere kaydırmayı tercih etti. Arslan’a göre, bu hamle, HTŞ ve SMO için Halep’i ele geçirme fırsatı doğurdu. Bununla birlikte, Rusya ve İran'ın bölgedeki etkilerinin zayıflaması, HTŞ’nin harekete geçmesinin arkasındaki esas motivasyon olarak öne çıkıyor. Suriye'deki Rus ve İran destekli rejim güçlerinin zayıf durumda olması, HTŞ’nin avantaj sağlamak istemesini pekiştiriyor.

Suriye’deki Denge Değişimleri ve Yeni Çatışmalar

Son gelişmeler, Suriye’deki dengelerin yeniden değişebileceğini işaret ediyor. Özellikle SMO ve HTŞ’nin kısa sürede Halep’i ele geçirmesi, çatışmaların daha da şiddetlenmesi ihtimalini güçlendiriyor. Arslan, bölgedeki çok sayıda aktör nedeniyle geleceğe dair öngörüde bulunmanın zor olduğunu ancak Rusya ve İran’ın, Suriye rejimiyle dayanışmalarını yinelediklerini ve Esad yönetiminin askere alma uygulamasını başlattığını belirtti. Bu, çatışmaların yeniden hızlanacağını gösteriyor.

Rusya ve İran’dan Türkiye’ye Suçlamalar

Rusya ve İran, HTŞ ve SMO’nun birlikte gerçekleştirdiği harekâtın Türkiye'nin bilgisi dahilinde yapıldığını iddia ediyor. Arslan, bu açıklamaların ardından, HTŞ'ye karşı Halep’te yoğun hava saldırılarının başlatılabileceğini söyledi. PYD/YPG’nin İsrail ile birleşme hamlesi de, bölgedeki dengeleri daha da karmaşıklaştırabilir. Türkiye, PYD/YPG’nin bu tür adımlarına karşı kesin bir tavır alacağını belirtiyor.

Yeni Bir Süreç Başlıyor mu?

Tüm bu gelişmeler ışığında, Astana sürecinin sona erdiği ve bölgede yeni bir kurgu oluşturulması gerektiği vurgulanıyor. Türkiye’nin, PYD/YPG’ye karşı başlatabileceği harekâtlar ve Rusya ile İran’ın Esad yönetimini daha fazla destekleme kararı, Suriye’deki iç savaşın yeni bir evresine işaret edebilir. Bu süreçte, HTŞ’nin hareketleri ve uluslararası desteklerin rolü, önümüzdeki günlerde daha fazla tartışılacak gibi görünüyor.

Suriye’deki gelişmelerin geleceği, bölgedeki güç mücadelesinin yanı sıra, uluslararası aktörlerin politikaları ve askeri müdahalelerine bağlı olarak şekillenecek.