Düziçi’ni İlçe Yapanlar

Bahçe ilçesine her günün sabahı mesai başlamadan ve ikindi vaktinde mesai bitmeden önce belirli saatlerde Jeep (Cip) ve bir adet minibüs çalışırdı. Bu ilçeye giderek bu hizmetlerden yararlanabilmek için zaman ve para olması gerekirdi. Bu dönemlerde zaman ve para herkeste yoktu. Herkes yol ve yordam bilmiyordu. Bu nedenle çoğu hizmetler belirli isimler üzerinden veya dolmuş şoförleri tarafından yaptırılarak çözüm bulurdu.

Elbette bizzat giderek işini takip eden hizmet alabilen insan yok değildi. Onlarda % 10, 15'i geçmezdi. Bir çocuğun okula kaydolması için gerekli nüfus cüzdanları bir aile için toplu olarak çıkartılırdı. Aile reisi nüfus cüzdanı çıkarılırken her çocuk arasına ikişer yaş aralığı konularak yazdırılır ve genellikle doğum tarihleri 01.01 olurdu ve herkesin doğum yeri Bahçe idi. Herkesin doğum yerinin Bahçe olması Bahçe nüfusunun yüksek gösterilmesi içindi elbette.

 Düziçi'nin ilçe olması için 1954 yılında merhum emekli öğretmenlerimizden Mustafa Kararmaz vekaleten Haruniye nahiye müdürlüğü görevi yaparken, Deliçay üzerindeki büyük köprünün yapılmasını sağlamış ve o dönemde Adana valisi Kazım Arat'a ilçe olabilmek için ilk dilekçe nahiye müdürlüğü de yapan Mustafa Kararmaz ve İsmet Acar  tarafından 1975 yılında verilmiştir. Fakat o dönemdeki siyasi çekişmelerden dolayı dilekçe sümen altı edilmiş bir sonuç çıkmamıştı.

 Hacılar, Haruniye ve Ellek beldesiyle köylerinde muhtar olarak görev yapan 41 isim Bahçe ilçesine gidip gelmekten kurtulmak için uzun zamandır dertlenip dururken dönemin muhtarlarından İstiklal mahalle muhtarı Merhum Şeker Ahmet Güzel, Uzunbanı mahallesi muhtarı merhum Haydar Höke, Karşıyaka mahalle muhtarı merhum Yetim Bekir Hal ve bugün hayatta olan dönemin Yeşilova Mahalle Muhtarı Terzi Halil Aydın bir araya gelerek,  Diğer 37 mahalle ve köy muhtarıyla durumu istişare ederler ve dönemin devletimizi idare eden Yüksek Askeri Konsey tarafından Hacılar Belediyesine atanan merhum Erdoğan Kılıç'a 1982 yılında konuyu aktarırlar ve destek isterler.

Merhum Belediye başkanı Erdoğan Kılıç, “Siz Haruniye Belediye başkanı Mehmet Çıplak ile ve Ellek Belediye başkanı Mehmet Küçükosmanoğlu'ndan da destek isteyin bende imzalarım. Ama 41 mahalle ve köy muhtarından hepsi mühür bassın imza atsın” der.

Şeker Ahmet Güzel, Haydar Höke, Bekir Hal ve Halil Aydın tüm mahalle ve köy muhtarından imza alırlar ve dilekçe işleri yapan merhum emekli öğretmen Mustafa Kararmaz'a dilekçe yazdırarak  41 mahalle ve köy muhtarına imzalattırırlar.

Hazırlanan “DÜZİÇİ İLÇESİ” olmak istiyoruz başlıklı dilekçe dönemin askeri konseyine gönderilir. Ancak aradan geçen zamana karşın hiç bir sonuç çıkmaz.

Dilekçeden bir sonuç alamayan dört muhtar durumu yeniden merhum Hacılar Belediye başkanı Erdoğan Kılıç'a aktarır ve yeniden yardım isterler. Kılıç, “Tamam. Bu defa bende size tüm muhtarları gezip mühür ve imza toplamanız için araba vereceğim bir süre sonra beldemize İçişleri Bakanımız Selahattin Çetiner  bağlı olduğumuz Adana ilini ziyarete gelecek oradan da buraya gelecek” der.

 Muhtarlar yeniden 41 mahalle ve köy muhtarının mühür ve imzalarını alarak merhum Mustafa Kararmaz'a yeniden dilekçe yazdırırılar ve dilekçeden Adana valisi Hayri Kozakçıoğlu'na ve dönemin askeri konseyine bir kere daha gönderilir. Bir süre sonra Hacılar beldesini ziyaret eden içişleri bakanı Selahattin Çetiner Atatürk parkında bağlı olduğumuz Adana ilinin daire başkanları Bahçe ilçesi kaymakamı ve belediye başkanı, belde belediye başkanları ve muhtarlarla bir araya gelerek beldelerin sorunları ve talepleri not alınır.

Yeşilova Mahalle Muhtarı Terzi Halil Aydın; Beldelerin hizmetleri almaları bağlamında sıkıntı yaşadıklarını ve ilçe olmak istediklerini ayrıca bağlamalı santralden kurtulmak ve daha sağlıklı haberleşme için otomatik santrale geçmek istediklerini dile getirir. Ziyaretten olumlu sinyaller alan Muhtar Halil Aydın bunu muhtar arkadaşlarıyla paylaşır.

Ardından da Yeşilova mahallesinde Memiş lakabıyla bilinen merhum Mehmet Er'in PTT yapılması şartıyla bağışladığı arsanın yanına biraz daha arsa istimlak ederek otomatik santralli PTT inşa edilir.

Muhtar Halil Aydın “PTT buraya inşa edilmeseydi Haruniye camisi karşısında PTT ye ait 500 m2 lik arsaya yeni PTT binası inşa edilecekti. Bura ilçe olur yarın bizi de sahiplendirmezler dedim.

Öylede oldu. İlçe olmaması içinde 72 kişi şikayet dilekçesi vermiş. Bu da bizi üzdü. Ama en çok şikayet edenler bu ilçeden yararlandı. Biz girişim yapmasak ilçe olmaz mıydı? olurdu ancak 15 yıl sonra olurdu. Osmaniye il olduktan sonra olurdu.

 Bu arada Yüksek Askeri Konsey tarafından Hacılar Beldesine Belediye Başkanı Olarak Atanan Erdoğan Kılıç, ormanları keserek sandık yapan hızarcılar ile beldenin çarşı merkezinde bazı değişimler yaptığı için bazı isimler tarafından Adana valiliğine şikayet edilir. Belediye başkanının çalışmasından oldukça memnun kalan muhtarlar şikayeti öğrenir öğrenmez Adana valiliği ve dönemin Askeri konseyine belediye başkanının çalışmalarından memnun kaldıklarını ve görevden alınmaması için tekrar 41 muhtar imzalı dilekçe gönderirler. Bunun üzerine belediye başkanı Erdoğan Kılıç görevde kalır.

DÜZİÇİ 41 muhtarın, Erdoğan Kılıç'ın yoğun çabası ve desteğiyle ilçe oldu. Kılıç, 24 saatte Eczacı Ali'nin yanındaki yere Atatürk Anıtı yaptı. Erdoğan Kılıç buradan çok hediye götürdü buranın ilçe olması için.

İlçenin adının DÜZİÇİ olması içinde toplantı yaptık muhtar arkadaşlar ile ovanın adı olsun. Ne Hacılar olsun ne Haruniye olsun orta bir yerde merkezimiz olsun kaymakamlık belediye binası gibi hizmet kurumları da iki beldenin ortasında olsun. Kimse gücenmesin dedik.

Ormanların korunması için muhtarlar olarak dilekçe verdik. Ormanlar hızarcılar tarafından yağmalanıyor. Korunsun. Buna bir denilsin dedik. Dilekçemizin ardından bir müfettiş geldi. Sizler kadar birlik içinde olan hareket eden bir yer görmedim. Bu birliktelikle buranın ihtiyacı olan tüm hizmeti kazandırırsınız. Bu beni duygulandırdı.

Günümüzün genç muhtarları ellerindeki mührün ve birlikte hareket etmenin kıymetini bilmiyorlar. Sahip oldukları gücün farkında değiller. Yıllardır bakıyorum ilçenin önemli sorunlarında bir araya gelip karar alamıyorlar. Ortak hareket edemiyorlar. Birlikte hareket ederek ortak kararlar alarak Çatak Barajını, Fakülteyi, Yurt binasını, ilçenin acil ihtiyaç duyduğu kentsel dönüşümü hemen harekete geçirirler. Muhtarlar yerelde Cumhurun temsilcisi. Bunu iyi idrak etmek gerekir.”

Emekli Polis memurlarından ve Düziçi tarihini iyi bilenlerden olarak anılan Sezai Ömer'in verdiği bilgiye göre Düziçinin 1865 yılında dönemin padişahı Sultan Abdülmecit'in Derviş Paşa ve Cevdet Paşa'yı görevlendirerek ÇUKUROVA'yı İSKAN EDİN talimatı doğrultusunda yaylalara çıkışlar yasaklanmış göçebe tüm Yörük, Avşar ve yaylacılar belirli merkezlere indirilip yerleşik düzende iskana geçiş sağlanmış.

Bu kapsamda Hüseyin bey isimli ağa yürüyerek üç ayda HAC'ca gidip gelince Hacı Hüseyin ismini almış. Derviş paşa ile Cevdet paşa Hacı Hüseyin isminden dolayı Burası HACILAR olsun diyerek 11 ev ile başlayan yeni iskan bölgesinin oluşmasını sağlamıştır. Daha sonraki yıllarda ACAROBA ismini alan ilçemiz, ardından YENİKÖY sonra belde olarak 1954 yılında HACILAR adına sahip olmuştur. Haruniye ve Hacılar'ın birleşmesiyle de DÜZİÇİ adını almıştır.

Bugünkü DÜZİÇİ 30.11.1983 tarihinde 2963 kanun numarası ve 18237 sayı ile Hacılar ve Haruniye'nin birleşmesiyle ilçe olmuştur. Adana'ya bağlı bir ilçe iken 1996 yılında Osmaniye'nin il ilan edilmesinin ardından Osmaniye'nin ikinci büyük ilçesi olmuştur.

Kısa süre daha önce bağlı olduğu Bahçe ilçesini Toki konutlarının hayata geçmesinin ardından toplu konutta başlatılan yoğun inşaatlaşma ve değişim ile köylerden aldığı yoğun göç sahne oldu nüfusu 2021 yılı sonu itibarı ile merkez nüfusu 55 bine dayandı.  

Derleyen Süleyman Güzel